HIV ile Yaşayan Yakınınıza Nasıl Destek Olabiliriniz?

Sosyal destek, HIV ile yaşayan kişilerin ruhsal sağlıkları için büyük öneme sahip. Yakınınız, arkadaşınız ya da bir aile üyeniz tanı aldıysa onun ihtiyaçlarını dinleyin, HIV hakkında bilgilenin, HIV tedavisine başlamaları yönünde cesaretlendirin ve tedaviye uyumunu destekleyin!

1. DİNLEYİN

HIV tanısı almak yakınınızın hayatını değiştiren bir olaydır. Yakınınızı dinleyin ve destek önerin. Size HIV durumu ile açılma noktasında isteksiz ya da hazır hissetmiyor olabilir. Bırakın konuşmayı o yönlendirsin. Herhangi bir öneride bulunmak zorunda değilsiniz, sadece dinlemek bile karşınızdakini rahatlatacaktır. Onunla tanı öncesi ne yapıyorsanız onu yapmaya, ne konuşuyorsanız onu konuşmaya devam edin.

Yakınınız size açıldığında, size güvenerek şahsi sağlık durumunu paylaştığı için ona teşekkür etmek ve onun yanında olacağınızı belirtmek iyi bir başlangıç olabilir.

Yakınınızın izni olmadan HIV statüsünü (kim olursa olsun) bir başkasına söyleyemeyeceğinizi, bunun Türk Ceza Kanunu’na göre suç olduğunu lütfen unutmayın!

2. ÖĞRENİN

Bilgi güçtür ve bu güç yakınınızı desteklemekte en önemli aracınız olacak. Kendinizi HIV'in ne olduğu, geçiş yolları, tedavi yöntemleri ve HIV ile yaşarken nasıl daha sağlıklı kalınacağı yönünde bilgilenin. Pozitif-iz Derneği internet sitesini (www.pozitifiz.org) tıklayarak başlayabilirsiniz. Bir enfeksiyon hastalıkları hekiminden de bilgi almaktan çekinmeyin. Ancak şunu unutmayın, yakınınız bilgiyi sizden almayı istemeyebilir ya da hazır olmayabilir. Bu durumda bir hekime ya da az önce paylaştığımız linke yönlendirebilirsiniz.

3. CESARETLENDİRİN

Tedaviye başlama ve düzenli ilaç kullanımı ile HIV virüs miktarları o kadar azalır ki yapılan testlerde saptanamaz düzeye iner. Ayrıca HIV saptanamaz düzeyde ise HIV negatif kişilere cinsel yolla da bulaş olmamaktadır. (Belirleyenemeyen=Bulaşmayan (B=B) hakkında daha fazla bilgi burada.)

Yeni tanı alan bazı insanlar tedaviye başlamakla ilgili güçlükler yaşayabilir. Ancak tedaviye en kısa sürede başlamanın büyük faydaları vardır.

Yakınınızı en kısa sürede tedaviye başlamasıları ve tedavinin faydaları konusunda yüreklendirin. Eğer bir tedavi merkezi bilmiyorlarsa bulmalarına yardım edebilirsiniz. Türkiye'deki tedavi merkezleri için https://www.pozitifiz.org/post/turkiye-de-hiv-tedavisi-yapilan-hastaneler linkini inceleyebilirsiniz.

4. TEDAVİ UYUMUNU DESTEKLEYİN

HIV ile yaşayan kişilerin ilaçlarını önerildiği gibi ve düzenli kullanmaları zaruridir. Yakınıza ilaç tedavileri için bir rutin oluşturmaları ve buna uymaları konusunda nasıl yardımcı olabileceğinizi sorun.

Kendinizi unutmayın! Bu bilgilendirme sizin için de zor olabilir. İşte size yardımcı olabilecek öneriler:

• Kendinizi ihmal etmeyin: Bir sevdiğimiz zorluk yaşadığında, kendimizi ihmal etme riski doğabilir. Yakınımızın üzüntüsüne eşlik etmek için tüm gücümüzü onlar için sarf etme isteği duyabiliriz ancak, yardımcı olabilmek için kendimiz de iyi hissedebilmeliyiz.

• Duygularınızdan korkmayın: Yakınlarımızın stresli dönemlerine tanıklık etmek çoğumuz için zordur. Yakınlarımızın yaşadığı krizler bizleri de kriz ve kayıp psikolojisine sürükleyebilir. Kayıplarımızı önce yok sayma eğiliminde oluruz, sonra zihnimize acabalar, keşkeler doluşur. Hatta olanlara öfkeleniriz. Tüm bu süreçlerden sonra üzüntüye kapılabiliriz. Kriz dönemini kabullenmek tüm bu duyguları yaşayarak mümkün olur.
  

• Öğrenin: HIV hakkında bilgilenmek sadece yakınınızın değil sizin de aklınızdaki soru işaretlerini giderecek ve çoğumuz için kaygı uyandırıcı olan belirsizlik hissini hafifletecektir. Pozitif-iz Derneği internet sitesindeki bilgilendirici materyalleri okuyabilir, dernekten telefon, sosyal medya kanalları ya da mail yolu ile akran danışmanlığı alabilirsiniz.
  

• Sınırlarınızı bilin: Kurtarıcı rolüne girmek, yakınınızın her sorununu çözmeye çalışmak sizi tüketebilir ve kaygı seviyenizi artırabilir. Yakınınıza kabullenici bir tutumla yaklaşmanın tek başına büyük fark yaratacağına inanın. Yakınınızın ruhsal bir rahatsızlığı olduğundan şüpheleniyorsanız (alkol ya da madde kullanımı dahil) ya bir ruh sağlığı uzmanına (psikiyatrist ya da klinik psikolog) başvurmasını teşvik edin.
  

• Çevrenizden yardım alın: Yaşadığınız duyguları ve güçlükleri güvendiğiniz yakınlarınızla paylaşın. Ruhsal sorunlarınız varsa ya da yaşadığınız duygularla başa çıkamayacağınızı düşünüyorsanız bir ruh sağlığı çalışanından yardım alın. Böylece omuzlarınızdaki yükün azaldığını hissedecek, ilişkisel anlaşmazlıklarınız bitince de yakınınızın tedavisine daha çok odaklanabildiğini göreceksiniz. Lakin yardım alırken HIV ile yaşayan yakınınızın özel bilgilerini korumayı unutmayın.

Unutmayın, birlikte HIV'den güçlüyüz!

POZİTİFİZ İLETİŞİM BİLGİLERİ

Telefon: 05355195495 (Hafta içi 12.00-19.00 arasında)

mail: info@pozitifiz.org

Yazıyı hazırlayan gönüllümüz Psikiyatrist Murat Açar’ a çok teşekkür ederiz.