Hızlı Tarama Testleri Güvenli mi?

​

Tarama amaçlı kullanılan hızlı tanı testlerinin duyarlılıkları çok yüksek. 3-30 dakika gibi kısa zamanda sonuç vermeleri, damardan alınan kan dışında, parmak ucundan alınan kandan çalışılabilir ve hasta yanında uygulanabilir olmaları nedeniyle avantajlı.

 

‘Determine HIV Early Detect, Abbott’ gibi bazıları, HIV-1/HIV-2 antikorlarıyla birlikte p24 antijenini de saptar.

 

‘The OraQuick HIV1/2 Rapid In-home HIV’ testi ise; kişilerin kendi kendine test yapabilmelerine olanak veren ve ağız sıvısından da çalışılabilen bir test. Bu testle HIV-1 ve HIV-2’ye karşı IgM türü antikorlar araştırılıyor. Bu test ülkemizde henüz satışa sunulmadı.

 

Türkiye’de 6 şehirde, kimlik bilgisi vermeden ve ücretsiz olarak HIV testi hizmeti veren ‘Gönüllü Danışmanlık ve Test Merkezleri’nde kullanılan hızlı testler, Sağlık Bakanlığı onaylı ve güvenilirdir. (Test Merkezleri bilgisi için: https://www.pozitifiz.org/post/nerede-anonim-ve-ucretsiz-hiv-testi-yaptirabilirsiniz)

 

Riskli Bir Temastan Ne Kadar Zaman Sonra Test Olabilirim?

​

Riskli temastan sonra hemen test istenmesi doğru değil; testlerin HIV’i saptayabilmesi için 4. kuşak testlerde en az 14 gün geçmesi gerekir. Test sonucunun negatif bulunması HIV negatif olduğunuz anlamına gelmez; 4. kuşak testler 45 gün sonra tekrarlanmalı. 45. gündeki sonuç negatif ise, kişi HIV negatif kabul edilir. Avrupa HIV Kılavuzu’na göre testlerde kesin sonuç için son gün 45 gün.

 

Riskli Temas Ne Demek?

​

Öpüşmek, sarılmak, dokunmak ve kondom kullanarak vajinal ve/veya anal yoldan cinsel ilişkiye girmek güvenli cinsel davranışlar olarak kabul edilir. Tek eşli yaşayan ve Belirlenemeyen=Bulaşmayan (B=B) seviyede olan HIV ile yaşayan kişilerle yapılan tüm cinsel aktiviteler de güvenli.

 

Kondomsuz vajinal ve anal ilişki, ağız mukozasında yara, diş eti çekilmeleri ve kanamaları olanlarda ve diş çekimi gibi dişe uygulanan tıbbi müdahalelerden kısa bir süre sonra oral seks, birden çok partnerle aynı anda yaşanan cinsel ilişki (grup seks) ve bir kişiden sonra diğer kişiyle kondom değiştirmeden yaşanan cinsel birleşmeler riskli davranışlar olarak kabul edilir.

 

Bulaşma ihtimalinin en yüksek olduğu eylemler sırasıyla; korunmasız anal, sonrasında korunmasız vajinal ilişkidir.

​

HIV, cinsel sıvılarda ve kanda bulunur. Cinsel sıvıların ağız, göz ve cinsel organlarla kanamaya yol açacak teması bulaş riski oluşturur.

 

Biri Bana Kondomsuz Oral Seks Yaptı Bana Bulaş Olur Mu?

Hayır olmaz

 

Ben Birine Kondomsuz Oral Seks Yaptım Bulaş Olur Mu?

​

Oral (ağız yoluyla) seks sırasında bulaş riski az olmakla beraber, özellikle ağız içine boşalma olduğu takdirde yine de mümkün sayılır.

 

Partnerim Bana HIV Pozitif Olduğunu ve Tedavi Aldığını Söyledi. Bana Bulaş Olur Mu?

​

Tedavi altındaki HIV pozitif bir kişinin HIV viral yükü ilaçla baskılanır, yani belirlenemeyen seviyeye gelir. Bilim otoritelerine ve bilimsel çalışmalara göre (en 6 ay süreyle) Belirlenemeyen düzeydeki kişilerden, HIV cinsel yolla başkalarına Bulaşmaz.

​

‘Belirlenemeyen=Bulaşmayan (B=B)’ olarak duyurulan bu bilimsel kanıt 2017 yılında Dünya genelinde ilan edildi.

 

Dolayısıyla tedavisini aksatmadan sürdüren ve belirlenemeyen virüs miktarına sahip HIV pozitifler, kondom kullanmasalar dahi cinsel ilişkiyle başkalarına HIV bulaştırmazlar.

 

HIV pozitif çiftler B=B ile doğal yolla bebek sahibi olabiliyor. HIV pozitif gebeler vajinal doğum yapabiliyor.

 

Belirtiler Yaşıyorum, HIV pozitif miyim?

​

HIV pozitif olup olmadığınızı anlamanın tek yolu, doğru zamanda ve doğru arlıklarla HIV testi yaptırmak. En son yaşanan riskli temastan sonra en erken 14. günde test olabilirsiniz.

 

İnternette HIV Testi İçin Farklı Sonuç Süreleri Okuyorum, Neden?

​

İnternetteki bilgiler her zaman doğru veya güncel olmayabilir.

Ulusal ve Uluslararası rehberlere göre 4. kuşak HIV testlerinde kesin sonuç 45 gündür.

​

Sonuç Ne Zaman Pozitif Kabul Edilir?

​

Genel yaklaşım, hızlı test ile alınan pozitif bir sonucun, laboratuvar temelli 4. kuşak bir testle tekrarlanması şeklinde.

 

Sonucun iki kez pozitif bulunması halinde yeni bir kan örneği doğrulama testine gönderilir. HIV pozitifliğin kesinleşmesi için yapılan doğrulama testleri için mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.

 

HIV testleri, mutlaka öncesinde ve sonrasında bir uzman tarafından danışmanlık verilerek yapılmalı.

 

Negatif Sonuçlara Bir Türlü İkna Olmuyorum

​

Tarama testlerinde negatif sonucun geçerliliği bilimsel olarak ispat edildi. Bu bilginin güven oluşturmaya yetmemesi, emin olamama gibi bir takım kaygı bozukluklarına işaret edebilir. Bu sebeple negatif sonuç ile ikna olamadığınız durumlarda tekrar tekrar test yaptırmak yerine, kontrol etmeye çalıştığınız kaygının değerlendirilmesi için bir ruh sağlığı uzmanı ile görüşmeniz daha etkili olur.

 

Kaynaklar:

Avrupa HIV Testleri Kılavuzu -2021: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33666276/

 

BHIVA/BASHH/BIA Yetişkin HIV Testi yönergeleri 2020: https://www.bhiva.org/HIV-testing-guidelines

 

HIV-AIDS Tanı İzlem ve Tedavi El Kitabı 2021: https://t.ly/Yyr5C

 

Pozitif-iz Derneği/ Hayata Pozitif Bak Kitabı: https://ibit.ly/JnYh

 

AIDS.MAP: https://www.aidsmap.com/about-hiv/what-window-period-hiv-testing