Etkiniz Forum Etkinliğinde Yer Aldık
İnsan hakları alanında izleme ve raporlama çalışmalarına destek veren Etkiniz AB Programı’nın 17-18 Haziran 2021 tarihlerinde gerçekleştirdiği ve “Covid-19 pandemisi sırasında insan hakları izleme” başlığına odaklanan Etkiniz Forum’a katıldık.
“Salgında Ne İzliyoruz” teması üzerine kurulan Forum, 17 Haziran 2021 saat 13.00’de Forum Operatörü Eylem Certel’in açılış konuşmasıyla başladı. Etkiniz’in rolü ve görevinin anlatılmasından sonra, Etkiniz AB Programı Takım Lideri Ayça Haykır söz aldı. İnsan hakları ihlallerinin izlenmesinin neden önemli olduğuna ve uluslararası mekanizmaların hak ihlallerini nasıl takip ettiğine değinen Haykır, ihlallerin raporlanmasının çoğu zaman geç de olsa olumlu sonuçlar verdiğine dikkat çekti.
Açılış sonrasında Avrupa Komisyonu Komşuluk Politikası ve Genişleme Müzakereleri Genel Müdürlüğü Birim Başkan Yardımcısı Katarzyna Marzec ve Georgia NAACP Başkanı James Woodall konuşma yaptı. Marzec, Avrupa Komisyonu’nun raporlarına dikkat çekerken İstanbul Sözleşmesi’ne de değindi. Woodall ise ABD’deki ‘Black Lives Matter’ hareketinin pandemide nasıl ivme kazandığını anlattı.
Konuşmacıların yaptığı konuşmalar sonrasında forum ‘Salgın ve Uluslararası İnsan Hakları Mekanizmaları Paneli’ ile devam etti. Panelde Avrupa Kadın Lobisi’nden Aslıhan Tekin, CEDAW (Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi) Komitesi’nden Lia Nadarai ve Medeni ve Siyasi Haklar Merkezi’nden Lazarie Eeckeloo konuşmacı olarak yer aldı. İstanbul Sözleşmesi ve devletin yükümlülüğünden bahsedilen panelde, hakların ve hak ihlallerin bir bütün olarak ele alınmasının da önemi vurgulandı.
Uluslararası Mekanizmalara Erişimde STÖ’ler Arası Ağ Oluşturma
Farklı hak alanlarında faaliyet gösteren sivil toplum örgütü (STÖ) temsilcilerinin uluslararası mekanizmalara erişim süreçleri konusunda yaşadığı deneyimlerini tartıştıkları ağ oluşturma etkinliğinde Pozitif-iz Derneği olarak biz de Siyasi ve Medeni Haklar Odası’nda yer aldık. Çeşitli kuruluşlarda savunuculuk ve hak ihlalleri izlemesi yapan 50’ye yakın temsilcinin katıldığı Siyasi ve Medeni Haklar Odası’nda uluslararası mekanizmalara ulaşmaya çalışılırken dil bariyerinden bahsedildi. Dil bariyerinden dolayı, Etkiniz’in Türkçe kaynaklar içeren www.insanhaklariizleme.org web sitesini oluşturduğu da belirtildi.
Hak izlemesi yapılırken rapor kapsamlarının belirlenmesinin zorluklarından ve veri toplanırken karşılaşılan güçlüklerden de bahsedildi. Bu güçlükler boşuna olmasa da çabaların sonuçlarının yıllar aldığı konuşuldu. Güncel çağrıların da paylaşıldığı etkinlikte katılımcı olan dernek ve STÖ’ler ulusal mekanizmalara başvururken Etkiniz’in destekleyici süreçlerinden dolayı ve birçok hak savunucusunu biraraya getirdiği için Etkiniz’e teşekkür ettiler.
Salgın Sırasında Dezavantajlı Grupların Haklarını İzleme Paneli
18 Haziran günü gerçekleştirilen panelde Etkiniz’den Murat Çekiç moderatörlüğü üstlendi. Konuşmacılar arasında Derin Yoksulluk Ağı’ndan Hacer Foggo, Engelli Kadın Derneği’nden İdil Seda Ak, Kaos GL’den Yıldız Tar, Afgan Mülteciler Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği’nden Zakira Hekmat yer aldı.
Hacer Foggo pandemi öncesi yoksulluk sınırında yaşayan kişilerin pandemi döneminde açlık sınırında yaşadığından, eskiden günlük yevmiye ile geçinenlerin bu süreçtesüçte yevmiyeli işleri bile bulamadıklarından bahsetti. Pandemide engellilerin yaşadığı hak ihlallerine değinen İdil Seda Ak ise engellilerin pandemi sürecinde iş gücü olarak ilk başta gözden çıkarılan gruplar arasında olduğuna dikkat çekti.
LGBTİ+’ların pandemide yaşadıklarını anlatan Yıldız Tar, LGBTİ+’ların maruz bırakıldığı nefret söylemlerine ve ev içinde artan baskılara değindi. Mülteci kelimesini şemsiye terim olarak kullandığını belirten Zakira Hekmat, Afgan mültecilerin halihazırda haklarıyla ilgili sıkıntı yaşarken pandemiyle birlikte bu zorlukların daha da görünür hale geldiğini söyledi. Afgan mültecilerin, göçmen grupları arasında da en dezavantajlı gruplar arasında olduğunu da belirten Hekmat, pandemide sigortasız kalan birçok Afgan mülteci olduğunu dile getirdi.
